Site icon ΑΣΤΡΟΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

ΒΡΟΧΗ ΜΕΤΕΩΡΙΤΩΝ- ΟΙ ΠΥΡΙΝΟΙ ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΙ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

Advertisements

Στους αρχαίους πολιτισμούς η εμφάνιση ενός κομήτη στον ουρανό προξενούσε σχεδόν πάντα μεγάλο τρόμο, αφού οι κομήτες θεωρούνταν, σχεδόν παγκόσμια,ότι ανάγγελλαν καταστροφές όπως πλημμύρες, λαιμούς και θάνατο στους κυβερνήτες. Οι αστρολόγοι της εποχής βάσιζαν τις σοβαρές προβλέψεις τους στην εμφάνιση αυτών των πυρσών με τη  μακριά ουρά και αφού ένα καταστρεπτικό γεγονός ήταν πολυ πιθανό να συνέβαινε κάπου-στον τότε γνωστό κόσμο-οποιαδήποτε στιγμή,οι σοφοί αυτοί που συνέδεαν τους κομήτες με κακοτυχίες έβγαιναν σωστοί.

Ένα κινεζικό κείμενο του 7 αιώνα μ.χ δειχνει την ισχυρή σημασία που απέδιδαν στους κομήτες,”Όταν εμφανίζονται κομήτες ,οι φάλαινες πεθαίνουν…Όταν ενας κομήτης εμφανίστηκε στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου, όλοι οι στρατιώτες πεθάναν μέσα στο χάος. Όταν ενας κομήτης εμφανιστεί στον Πολικό αστέρα,ο αυτοκράτορας αντικαθίσταται .”

Στην πραγματικότητα υπάρχει μια κινέζικη πρόταση απο το 15ο αιώνα πχ.που αποτελεί την πρώτη σωζόμενη αναφορά σε κομήτη,λέε騔Όταν ο Τσιεχ εκτέλεσε τους πιστούς του συμβούλους, εμφανίστηκε ένας κομήτης”.

Η λέξη κομήτης προέρχεται απο την ελληνική λέξη κομμη-μαλλιά-η οποία υπονοει την κυματοειδή λάμψη του. Οι Κινέζοι τους αποκαλούσαν αστέρες-σκούπα (ανάμεσα σε άλλα ονόματα που τους είχαν δώσει ) και αφηγούνται την ιστορία ενός κομήτη που εμφανίστηκε το 516 πχ. στο βασίλειο του Τσι. Τότε ο βασιλιάς Τσι για να αποφύγει ότι θεώρησε αναπόφευκτη καταστροφή, διέταξε τους υπουργούς του να προσευχηθούν.

Αλλα ο υπουργός Γιεν Τσου ο οποίος πίστευε ότι όσοι ήταν αθώοι δεν είχαν να φοβηθούν τίποτα απο το φοβερό εισβολέα αντέταξε: “Πως μπορεις να περιμενεις ότι η προσευχή θα αλλάξει οτιδήποτε. Ένας κομήτης ειναι σαν μια σκούπα,δίνει το σήμα για το σάρωμα του κακού.”

Κανένας άλλος πολιτισμος δεν έκανε τόσο νωρίς τέτοιες συχνές και αξιόλογες παρατηρήσεις του φαινόμενου όπως οι Κινέζοι παρά τον φόβο τους για τους κομήτες-η ίσως λόγω αυτού. Μια πολύτιμη ανακάλυψη της ιστορίας τους ήρθε στο φως το 1970 κατα την εκσκαφή ενός τάφου της δυναστείας των Χαν στην επαρχία Χουναν. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα εικονογραφημενο βιβλίο,ζωγραφισμένο σε μετάξι,που απεικονίζε 29 τύπους κομητών.

Οι λόγιοι υπολογίζουν ότι θα πρεπει να χρειάστηκαν περίπου 300 χρόνια για να συνταχθεί αυτός ο κατάλογος, αφού ο μέσος όρος εμφάνισης ενός κομήτη ειναι κάθε δέκα χρόνια. Και οι κινεζικές αναφορές ειναι λεπτομερειακες, δίνουν ημερομηνία, τύπο κομήτη, αστερισμό στον οποίο εμφανίστηκε, κίνηση, χρώμα, φαινομενικό μήκος και πόσο καιρό έμεινε  στον ουρανό. Οι αστρονόμοι έκαναν και άλλες παρατηρήσεις.

Οι κομήτες είναι γνωστοί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα στην ανθρωπότητα και συνήθως θεωρούνταν από τους ανθρώπους ως οιωνοί κακών ειδήσεων. Στο έπος του Γκιλγκαμές αναφέρεται ότι την εμφάνιση ενός κομήτη συνόδευσαν πλημμύρες, φωτιά και θειάφι.

Η λέξη κομήτης στην αρχαία ελληνική γλώσσα κομήτης επισης σήμαινε εκείνος που άφηνε μακριά μαλλιά, ο «καρηκομόων». Έτσι στην αρχαιότητα οι «κομήτες» ή οι «αστέρες κομόεντες», όπως λέγονταν από τους Έλληνες, λάμβαναν, πρόσθετα, διάφορα ονόματα-επίθετα ανάλογα της όψης τους, όπως: ξιφίαι, ακοντίοι, κερατίοι, πωγωνίοι, πυθίοι, δισκοειδείς, ίππειοι, κυπάρισσοι και λαμπαδίαι. Παρόλα αυτά, οι αρχαίοι Έλληνες, σε αντίθεση με τους Βαβυλώνιους και τους Κινέζους, δεν τηρούσαν αρχεία για την εμφάνιση και την τροχιά των κομήτων, και έτσι οι αναφορές που υπάρχουν είναι διάσπαρτες.

Οι Πυθαγόρειοι θεωρούσαν τους κομήτες ένα είδος πλανήτη, ο οποίος ήταν σπάνια ορατός χαμηλά στον ορίζοντα πριν την ανατολή ή μετά τη δύση του Ηλίου. Ο Αναξαγόρας και ο Δημόκριτος θεωρούσαν ότι οι κομήτες δημιουργούνταν από την ένωση δύο πλανητών. Ο Αριστοτέλης στο έργο του Μετεωρολογία, θεωρούσε ότι οι κομήτες, μαζί με τον Γαλαξία και τους διάττοντες αστέρες, είναι στην πραγματικότητα ατμοσφαιρικά φαινόμενα. Θεωρούσε ότι οι κομήτες δημιουργούνταν από μια μάζα ζεστού αέρα που δημιουργείται από τη θέρμανση της Γης από τον Ήλιο. Μόλις φτάσει σε κατάλληλο ύψος, το αέριο αυτό αναφλέγεται και δημιουργεί τους κομήτες. Με αυτό τον τρόπο, η ουράνια περιοχή παρέμενε σε τάξη.

Η θεωρία του Αριστοτέλη ήταν αποδεκτή για παραπάνω από μια χιλιετία. Ο Σενέκας ο Νεότερος στο έργο του Naturales quaestiones αναφέρει και άλλες απόψεις, π.χ. ότι είναι ξεχωριστά ουράνια σώματα, όπως ο Ήλιος και η Σελήνη. Ο ίδιος πίστευε ότι αποτελούνται από άυλη φωτιά.Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος στο έργο του Αλμαγέστη δεν αναφέρει τους κομήτες, αν και στο έργο του Τετράβιβλος τους αναφέρει ως ουράνια σώματα. Οι πρώτες αμφιβολίες για την ατμοσφαιρική φύση των κομήτων εκφράστηκαν από τους Θωμά Ακινάτη και τον Ρότζερ Μπέικον, στο έργο του Opus Tertium του 1267.

Από το 1433 μέχρι το 1472, ο Πάολο Τοσκανέλλι πραγματοποίησε λεπτομερείς παρατηρήσεις κομητών, ανάμεσα στους οποίους και ο κομήτης του Χάλεϊ το 1456. Το 1577 ο Τύχο Μπράχε υπολόγισε με βάση την παράλλαξη ότι ένας λαμπρός κομήτης ορατός εκείνη τη περίοδο βρισκόταν τουλάχιστον τέσσερις φορές μακρύτερα από τη Γη σε σχέση με το φεγγάρι, αποδεικνύοντας ότι η θεωρία του Αριστοτέλη ήταν λάθος. Ο Μίκαελ Μάστλιν παρατηρώντας τον ίδιο κομήτη υπέθεσε ότι η τροχιά του ήταν κυκλική.

Η ανακάλυψη του τηλεσκοπίου έδωσε μεγάλη ώθηση στη μελέτη των κομητών. Ο πρώτος κομήτης που παρατηρήθηκε με τηλεσκόπιο ήταν ο πρώτος από τους τρεις λαμπρούς κομήτες του 1618. Πάνω στα τηλεσκόπια επίσης τοποθετήθηκαν μικρόμετρα, τα οποία βοήθησαν στον ακριβή εντοπισμό της θέσης των κομητών και των άλλων ουράνιων σωμάτων, γεγονός το οποίο βοήθησε τον υπολογισμό, μαζί με την χρήση των λογαρίθμων, των διαφορών μεγεθών των κομητών και τον τρόπο με τον οποίο αυτοί κινούνται στον ουρανό.

Το 1610 ο Σερ Γουίλιαμ Λόουερ πρότεινε ότι οι κομήτες κινούνται σε πολύ επιμηκυσμένες ελλειπτικές τροχιές, ενώ οι Ρόμπερτ Χουκ και Τζιοβάνι Μπορέλι πρότειναν ότι κινούνται σε παραβολικές τροχιές.Από την άλλη ο Γιόχαν Κέπλερ και ο Γαλιλαίος υποστήριζαν ότι οι κομήτες κινούνταν σε ευθείες γραμμές.

Το θέμα επιλύθηκε από τον λαμπρό κομήτη που ανακαλύφθηκε από τον Γκότφριντ Κιρχ στις 14 Νοεμβρίου 1680.Ο κομήτης αυτός ήταν επίσης ο πρώτος που ανακαλύφθηκε με τηλεσκόπιο. Οι αστρονόμοι σε όλη την Ευρώπη παρακολουθούσαν τη θέση του για αρκετούς μήνες. Στην αρχή υπήρχε η άποψη ότι ήταν δύο κομήτες, αλλά το 1681 ο Σάξονας πάστορας Γκέοργκ Σάμουελ Ντόερφελ παρουσίασε αποδείξεις του ότι ήταν ένας κομήτης που κινείται σε παραβολική ο Ήλιος είναι η εστία και παρατηρήθηκε πριν και μετά το περιήλιο.

Κατόπιν ο Ισαάκ Νεύτων, στο Principia Mathematica του 1687, απέδειξε ότι ένα αντικείμενο που κινείται υπό την επίδραση του νόμου αντιστρόφου τετραγώνου της παγκόσμιας έλξης πρέπει να χαράξει μια τροχιά που έχει σχήμα μιας εκ των κωνικών τομών και έδειξε πώς η πορεία ενός κομήτη στον ουρανό αντιστοιχεί σε μια παραβολική τροχιά, χρησιμοποιώντας τον κομήτη του 1680 ως παράδειγμα.

Το 1705 ο Έντμουντ Χάλλεϋ εφάρμοσε τη μέθοδο του Νεύτωνα σε 23 εμφανίσεις κομητών που σημειώθηκαν μεταξύ του 1337 και 1698. Σημείωσε ότι τρεις από αυτούς, οι κομήτες του 1531, 1607 και 1682, είχαν πολύ όμοια τροχιακά στοιχεία και ήταν ακόμη σε θέση να πει ότι για τις μικρές διαφορές στις τροχιές τους οφείλονται οι βαρυτικές δυνάμεις από τον Δία και τον Κρόνο. Σίγουρος ότι οι τρεις εμφανίσεις ήταν του ίδιου κομήτη, είχε προβλέψει ότι θα εμφανιστεί και πάλι το 1758-9.

Η προβλεπόμενη ημερομηνία επιστροφής που είχε υπολογίσει ο Χάλεϊ αργότερα τελειοποιήθηκε από μια ομάδα τριών Γάλλων μαθηματικών: Αλεξίς Κλαιρώ, Ζοζέφ Λαλάντ και Νικόλ-Ραιν Λεπώτ, οι οποίοι προέβλεψαν την ημερομηνία του περιηλίου του κομήτη το 1759 με την ακρίβεια ενός μηνός. Ο κομήτης ανακαλύφθηκε μέσω τηλεσκοπίου από τον Γιόχαν Πάλιτς τον Δεκέμβριο του 1758. Νωρίτερα, ο Ρόμπερτ Χουκ είχε συσχετίσει τον κομήτη του 1664 με αυτό του 1618,ενώ ο Τζιοβάνι-Ντομένικο Κασίνι είχε υποπτευθεί ότι οι κομήτες του 1577, 1665 και 1680 ήταν στην πραγματικότητα ο ίδιος κομήτες. Και οι δύο ήταν λανθασμένοι.

Η πρόοδος των επιστημών στον 18ο αιώνα, τόσο στη φυσική όσο και στα μαθηματικά, βοήθησε την εξέλιξη της ουράνιας μηχανικής και κατ’ επέκταση τον υπολογισμό των τροχιών των κομητών. Ο Πιέρ Σιμόν Λαπλάς συνυπολόγισε στις τροχιές των κομητών την επίδραση της βαρύτητας του Δία και του Κρόνου. Πιο απλές μέθοδοι υπολογισμών των τροχιών των ουράνιων αντικειμένων χρησιμοποιήθηκαν από τον Χάινριχ Βίλχελμ Όλμπερς και τον Καρλ Φρίντριχ Γκάους. Η μέθοδος του Γκάους απαιτούσε τη γνώση μόνο έξι σημείων για να υπολογιστεί η τροχιά του ουράνιου σώματος. Χρησιμοποιώντας αυτή την μέθοδο, ο Γιόχαν Ένκε υπολόγισε την τροχιά των κομητών του 1786, 1795, 1805 και 1818 και προέβλεψε επιτυχημένα την επιστροφή του κομήτη το 1822. Μέχρι το 1900 είχαν ανακαλυφθεί 17 περιοδικοί κομήτες.

Exit mobile version